Het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) heeft een klap geleverd aan de exploitanten van de automatenhal in Valencia, in een territoriale rechtenzaak jaren in de maak.
Het HvJ heeft de wettigheid van de door de Valenciaanse Gemeenschap opgelegde regionale kansspelbeperkingen gehandhaafd en vastgesteld dat de maatregelen verenigbaar zijn met het EU-recht op grond van artikel 49 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).
Het arrest, dat op 16 oktober is gewezen, verduidelijkt de grenzen van de discretionaire bevoegdheid van de lidstaten bij het reguleren van kansspelen, terwijl het recht wordt bevestigd om controles op te leggen om de volksgezondheid te beschermen en gokverslaving te voorkomen.
De zaak is ontstaan uit verschillende uitdagingen die zijn ingediend door gaming-exploitanten, brancheorganisaties en fabrikanten en zij hadden aangevoerd dat de Valenciaanse regelgeving in strijd was met de beginselen van vrijheid van vestiging en de vrijheid van dienstverlening naar EU-recht.
De klacht was met name gericht op voorschriften betreffende minimale afstandsvereisten tussen speellocaties, beperkingen op de werking van de speelautomaten in horecagelegenheden en een moratorium op nieuwe licenties.
De maatregelen kwamen voort uit wet 1/2020 en decreet 97/2021, dat een buffer van 850 meter tussen kansspelgebouwen en scholen invoerde en het omvatte ook een afstand van 500 meter tussen kansspelinrichtingen en een schorsing van vijf jaar bij de afgifte van nieuwe vergunningen, exploitanten voerden aan dat deze beperkingen buitensporig en onevenredig waren, gezien de bestaande waarborgen, zoals reclameverboden en verbodsbepalingen voor de binnenkomst van minderjarigen.
Valencia houdt vast aan zijn standpunten
De Valenciaanse regering verdedigde de regels echter als noodzakelijk om de proliferatie van weddenschappen te beteugelen, kwetsbare groepen te beschermen en de risico’s voor de volksgezondheid in verband met kansspel te beperken.
De rechtbank concludeerde dat dergelijke maatregelen inderdaad de vrijheid van vestiging beperken, aangezien deze het vermogen van de marktdeelnemers om op de markt te komen of uit te breiden beperken.
Niettemin vond het de beperkingen gerechtvaardigd door dwingende redenen van algemeen belang, waaronder consumentenbescherming en de preventie van kansspelverslaving, op voorwaarde dat ze evenredig zijn en consequent worden toegepast.
De rechters merkten op dat de EU-lidstaten ruime beoordelingsvrijheid behouden bij het reguleren van kansspelen vanwege de morele en sociale implicaties ervan en dat de Valenciaanse maatregelen waren gebaseerd op bewijs dat een toename van speellocaties en overeenkomstige toename van kansspelgerelateerde schade vertoonde.
De rechtbank merkte verder op dat bestaande maatregelen, zoals toegangscontroles en reclameverboden, de afstands en vergunningsbeperkingen niet noodzakelijkerwijs overbodig maakten.
Deze regels waren gericht op verschillende risico’s, zoals overmatige blootstelling en normalisatie van kansspel onder minderjarigen en het moratorium op nieuwe vergunningen werd beschouwd als een geschikt, tijdelijk instrument om de marktverzadiging en de sociale gevolgen daarvan opnieuw te beoordelen.
De rechtbank zei echter dat de verantwoordelijkheid bij de verwijzende Spaanse rechter ligt om de evenredigheid van elke beperking te waarborgen en na te gaan of de maatregelen de vermelde doelstellingen voor de volksgezondheid daadwerkelijk nastreven.
Zij verwierp ook delen van de zaak betreffende vermeende discriminatie tussen openbare en particuliere kansspelinrichtingen als niet-ontvankelijk, onder vermelding van onvoldoende bewijs.
