Na ruim vier jaar discussie lijkt er eindelijk duidelijkheid te komen of de FIFA Packs onder de Nederlandse wetgeving als kansspelen moeten worden gezien. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Nederlandse Raad van State oordeelde vorige maand dat FIFA-kaartpakketten niet kwalificeren als kansspel, omdat ze een onlosmakelijk onderdeel vormen van een behendigheidsspel: de FIFA Ultimate teammodus.
Aangezien deze rechtbank de hoogste bestuursrechter van Nederland is, is beroep aantekenen voor de Nederlandse Kansspelautoriteit geen optie en is deze uitspraak een mijlpaal voor de behandeling van loot boxes onder de Nederlandse kansspelwetgeving. Dit artikel gaat dieper in op de uitspraak en de mogelijke gevolgen voor de wereldwijde videogame-industrie. Allereerst is het noodzakelijk om het Nederlandse juridische kader te schetsen.
De Nederlandse kansspelwet.
De Nederlandse kansspelwetten zijn vastgelegd in de Nederlandse kansspelwet (WOK).
Op grond van deze wet is het verboden een kansspel aan te bieden aan een persoon op Nederlands grondgebied, tenzij het bedrijf dat dit spel aanbiedt een vergunning heeft gekregen van de Nederlandse Kansspelautoriteit.
De Nederlandse wettelijke definitie van een kansspel bevat twee criteria waaraan moet worden voldaan: Een deelnemer aan het spel moet de kans krijgen om prijzen of premies te winnen en de winnaar van het spel wordt bepaald door toeval het criterium dat de deelnemer kans maakt op het winnen van een “prijs of premie” houdt in dat de deelnemer bij winst iets van economische waarde moet kunnen krijgen.
Noot: Dit kan geld zijn of een item van economische waarde.
Het criterium dat de uitkomst van het spel door toeval wordt bepaald, houdt in dat de deelnemer de uitkomst van het spel niet door eigen handelen kan beïnvloeden.
Je kunt je voorstellen dat er nogal wat scenario’s zijn waarin zowel vaardigheid als toeval een rol spelen. In die gevallen wordt een spel nog steeds als een kansspel beschouwd, behalve wanneer de deelnemer met zijn/haar vaardigheid een overheersende invloed op de uitkomst van het spel kan uitoefenen. Dus spelen waarbij het toeval de grootste bijdrage levert aan de uitkomst van het spel, worden nog steeds als kansspelen beschouwd.
Of dit het geval is, moet worden beoordeeld door de resultaten te evalueren die de (grote) meerderheid van de spelers bereikt door het spel te spelen. Deze beoordelingsmethode heeft tot gevolg dat zelfs als een paar zeer bekwame spelers hun uitkomst kunnen bepalen door hun ongebruikelijk hoge vaardigheidsniveau (zoals door buitengewone zintuigen te hebben of door veel tijd aan training te besteden) het spel nog steeds beschouwd als een kansspel als de overgrote meerderheid van de spelers op geluk vertrouwt.
De uitspraak van de Nederlandse Raad van State
Het besluit van de Nederlandse Raad van State is nogal summier en beslaat slechts negen pagina’s. De rechter begint met de overweging dat bij loot boxes eerst moet worden vastgesteld of het verkrijgen of openen ervan als een op zichzelf staand spel kan worden beschouwd. Alleen als een loot box een op zichzelf staand spel is, dient beoordeeld te worden of een loot box voldoet aan de definitie van een kansspel. Om dit te kunnen bepalen, moet volgens de rechter gekeken worden hoe het spel door de meerderheid van de spelers wordt gespeeld.
In het geval van FIFA Ultimate Team is de rechter van oordeel dat dit een (gemengd) behendigheidsspel is, omdat de virtuele voetbalwedstrijden uiteindelijk worden gewonnen door de beste speler. De FIFA-pakketten worden beschouwd als onderdeel van deze modus, aangezien de pakketten in deze modus worden verkregen en geopend (en alleen zouden worden geopend om goede spelers te krijgen voor het spelen van de virtuele voetbalwedstrijden).
Dat het mogelijk is om met echt geld FIFA-packs te kopen, maakt volgens de rechter de situatie niet anders. De rechter hecht bijzonder belang aan het feit dat 92% van de FIFA-packs zou worden verkregen door het spel te spelen en slechts 8% wordt gekocht.
In het licht van het voorgaande worden FIFA-pakketten gezien als een integraal onderdeel van FIFA Ultimate Team, dat als een behendigheidsspel wordt beschouwd. De Nederlandse Raad van State is dan ook van oordeel dat de Nederlandse kansspelwetgeving niet van toepassing is op loot boxes en het aanbieden ervan daarom niet verboden is.
Volgens de Raad van State kan het in een concreet geval anders zijn als blijkt dat loot boxes op grote schaal worden geopend met als enige reden om hun inhoud te verhandelen.
Een eerste analyse van deze beslissing en de gevolgen ervan.
Eerlijk gezegd is deze uitspraak nogal onverwacht en verrassend. De reden hiervoor is dat de Raad van State een nieuwe beoordelingsnorm invoert. Dat de Nederlandse kansspelwetten niet van toepassing zijn op kansspelen die onlosmakelijk deel uitmaken van een behendigheidsspel is niet nieuw.
Dit was al in 1991 door de Hoge Raad geoordeeld. Wat eigenlijk nieuw is, is het beoordelingscriterium dat om te bepalen of een loot box onlosmakelijk deel uitmaakt van een behendigheidsspel, gekeken moet worden hoe het spel door de overgrote meerderheid van de spelers wordt gespeeld. Als dit criterium in de toekomst ook door de Raad van State wordt gehanteerd, betekent dit dat de daadwerkelijke in-game economie van groot belang zal zijn bij de beoordeling van de legaliteit van loot boxes.
Volgens dit besluit lijkt het erop dat loot boxes niet onder de Nederlandse kansspelwetgeving vallen als aan de volgende cumulatieve criteria wordt voldaan:
I. De loot boxes maken deel uit van een (competitieve) videogame waarbij de winnaar van de videogame wordt bepaald door vaardigheid
II. De loot boxes worden verkregen en geopend in de digitale omgeving van deze videogame
III. De loot boxes zijn (ook) te verdienen door de videogame te spelen
IV. De overgrote meerderheid van de loot boxes wordt verkregen door de videogame te spelen (en er is geen situatie waarin spelers op grote schaal loot boxes kopen met als enige reden om de inhoud ervan te verkopen)
Dit zou betekenen dat eigenlijk veel loot boxes in moderne videogames niet meer onder de Nederlandse kansspelwetten vallen en dus wettelijk zijn toegestaan.
Veel videogames bevatten loot boxes in competitieve multiplayer-games om skins of nuttige items te verkrijgen die de kans op het winnen van een game kunnen beïnvloeden, maar uiteindelijk wordt de winnaar bepaald in de online multiplayer-match.
De enige uitzondering die ik snel kan bedenken, is voor de nieuwe spelen om te verdienen-spellen waarbij je zou kunnen stellen dat spelers loot boxes zouden kopen om de economische waarde van de inhoud ervan te verhandelen (wat niet zou voldoen aan het vierde criterium ).
Wat nog onduidelijk is, is wat de verhouding moet zijn tussen betaalde loot boxes en loot boxes verkregen door het spelen van de game. Het lijkt erop dat in ieder geval de overgrote meerderheid van de loot boxes zou moeten worden verkregen door het spel te spelen, maar een omslagpunt is momenteel afwezig. Dus in gevallen waar 60% van de loot boxes wordt verkregen door het spel te spelen, is het nog onduidelijk of de Nederlandse kansspelwetten van toepassing zijn.
Als zodanig zou men zich kunnen voorstellen dat ontwikkelaars van videogames die loot boxes in Nederland aanbieden, het aantal loot boxes (per tijdsperiode) dat elke speler kan kopen kunnen maximaliseren om deze verhouding gunstig te houden voor het argument dat de Nederlandse kansspelwetten niet van toepassing zijn.
Desalniettemin lijkt het erop dat veel videospellen die niet zijn uitgebracht vanwege het risico van niet-naleving van de Nederlandse kansspelwetgeving, zouden kunnen overwegen om hun spel na deze rechterlijke uitspraak alsnog uit te brengen in Nederland.
Of dit besluit een internationaal precedent zal scheppen, valt nog te bezien. Kansspelwetten worden nationaal bepaald en daarom verschillen de wettelijke kaders van land tot land. Echter, aangezien Nederland een van de landen was die voorop liep in de discussie of loot boxes in overeenstemming waren met de kansspelwetten, de voorstelling dat de beslissing een informeel precedent zou kunnen scheppen voor andere landen.
Hoe groot of klein dit precedent is, hangt in hoge mate af van de overeenkomsten tussen juridische regimes in verschillende landen. In landen waar de kansspelwetten niet van toepassing zijn op kansspelen die onlosmakelijk deel uitmaken van een behendigheidsspel, is het goed mogelijk dat de redenering van de Raad van State wordt gevolgd.
Die rechter is echter vrij om anders te beslissen.
Bron: René Otto analyse in gamesindustry.biz
